(تایید شده توسط کلینیک دندانپزشکی سریتا)
هنگامی که کاشت ایمپلنت دندان توسط یک دندانپزشک مجرب انجام شود، میزان موفقیت فوق العاده بالایی دارد. با این حال در موارد نادر امکان شکست ایمپلنت دندان وجود دارد. اگر ایمپلنت دندان موفقیت آمیز نباشد، دندانپزشک ممکن است برای حفظ سلامت دهان و دندان شما درآوردن ایمپلنت دندان را توصیه کند.
تعریف ایمپلنت دندان و اهمیت آن
ایمپلنت دندان، یک روش مطمئن و دائمی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که مانند ریشه یک دندان واقعی عمل می‌کند. ایمپلنت دندان شامل یک پیچ (پایه) است که در طی جراحی درون فک بیمار کاشته می‌شود و پس از همجوشی با استخوان فک از یک تاج، پل یا پروتز پشتیبانی می‌کند.
موارد زیر، مهم‌ترین کاربردهای ایمپلنت دندان هستند:
- کاربرد ایمپلنت دندان، جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته است.
- ایمپلنت دندان، یک جایگزین برای پروتزهای جزئی یا کامل و بریج‌های دندان است.
- پروتز بر پایه ایمپلنت میتواند به دو صورت پروتز ثابت بر پایه ایمپلنت و پروتز متحرک بر پایه ایمپلنت انجام شود.
مزایای ایمپلنت دندان عبارتند از:
- حس و ظاهر طبیعی ایجاد می‌کند؛
- استحکام بالا.
- یک درمان دائمی محسوب می‌شود.
- از تحلیل استخوان فک جلوگیری می‌کند.
- دندان‌های مجاور را ثابت نگه می‌دارد.
- جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های لثه.
- جلوگیری از افتادگی صورت و پیری زودرس.
دلایل نیاز به درآوردن ایمپلنت دندان
درآوردن ایمپلنت دندان به ندرت ضروری است اما در صورت لزوم معمولاً به دلیل عفونت، التهاب یا عدم ادغام ایمپلنت با استخوان اطراف انجام می‌شود مهم‌ترین دلایل نیاز به درآوردن ایمپلنت دندان شامل موارد زیر هستند.
برای تغییر موقعیت (جابجایی) ایمپلنت
گاهی اوقات درآوردن ایمپلنت دندان به این خاطر توصیه می‌شود که ایمپلنت در تراز مناسب خود قرار نگرفته است. تزار صحیح هر دندان اهمیت بسیاری دارد زیرا از ناهماهنگی بایت و مشکلات ناشی از آن جلوگیری می‌کند. به این نوع روش، جراحی ایمپلنت تجدیدنظر نیز گفته می‌شود زیرا موقعیت ایمپلنتی که از تراز خارج شده است را اصلاح می‌کند.
شکست ایمپلنت دندان
شکست ایمپلنت دندان میتواند در هفته‌ها یا ماه‌های اول پس از کاشت ایمپلنت (شکست زودرس) یا پس از چند سال (شکست دیررس) اتفاق بیفتد. در صورت شکست ایمپلنت لازم است در اسرع وقت برای درآوردن ایمپلنت دندان خود اقدام کنید.
- دلایل شکست در کوتاه مدت: شکست زودرس ایمپلنت معمولا در طی دو تا سه ماه اول پس از کاشت ایمپلنت رخ می‌دهد. این امر میتواند به دلیل نوعی عفونت باشد یا به این دلیل که بدن بیمار ایمپلنت را رد کرده است. تا قبل از درآوردن ایمپلنت دندان ممکن است برای دندانپزشک دشوار باشد که تشخیص دهد آیا شکست اولیه به دلیل عفونت بوده یا اینکه بدن بیمار آن را پس زده است.
- دلایل شکست در بلند مدت: مانند شکست زودهنگام ایمپلنت، شکست دیرهنگام ایمپلنت نیز میتواند به دلیل عفونت دهان یا عدم اتصال کامل ایمپلنت به استخوان فک باشد. به این معنی است که ایمپلنت با وجود آنکه بیش از یک سال در دهان بیمار بوده است از کار می‌افتد. دلیل مهم دیگر وارد آمدن نیروی بیش از حد روی ایمپلنت دندان است که باعث شل شدن و لقی ایمپلنت دندان شده است.
عوامل خطر شکست ایمپلنت
انجام ایمپلنت توسط یک دندانپزشک با تجربه میتواند خطر شکست ایمپلنت را کاهش دهد. اما ریسک فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که باعث افزایش خطر شکست ایمپلنت خواهند شد.
- بیماری‌های لثه: پریو ایمپلنتیت، یک بیماری عفونی است که میتواند در اطراف ایمپلنت ایجاد شود و به تحلیل استخوان و در نتیجه به شکست ایمپلنت منجر شود.
- استعمال دخانیات: استعمال دخانیات میتواند در روند همجوشی پایه ایمپلنت با استخوان فک اختلال ایجاد کند و همچنین احتمال عفونت را افزایش دهد.
- بیماری‌های سیستمیک: ابتلا به بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت، پوکی استخوان، نقص ایمنی و …
تشخیص شکست ایمپلنت دندان
در ابتدا، فقط توسط دندانپزشک قابل تشخیص باشد اما با گذشت زمان، ایمپلنتی که به خوبی با استخوان فک ادغام نشده است، کاملا لق می‌شود و میتواند هنگام جویدن یا صحبت کردن حرکت کند.
به طور کلی نشانه‌ها و علائم شکست ایمپلنت دندان عبارتند از:
- درد و ناراحتی شدید
- عقب نشینی لثه در اطراف ایمپلنت
- مشکل در جویدن و گاز گرفتن
- لق و شل شدن ایمپلنت
- تورم لثه
- جابجایی‌های میکرو
- واکنش‌های آلرژیک ناگهانی
- دندان قروچه
دندانپزشک با معاینه بالینی و بررسی علائم بیمار قادر خواهد بود تا حد زیادی شکست ایمپلنت دندان را تشخیص دهد. با اینحال مطمئن‌ترین روش برای تشخیص شکست ایمپلنت، عکسبرداری با اشعه ایکس است که میتواند کاهش تراکم استخوان در اطراف پایه ایمپلنت و یا عفونت احتمالی در محل کاشت ایمپلنت را نشان دهد.
روش‌های خارج کردن ایمپلنت دندان
روش درآوردن ایمپلنت دندان به عوامل مختلفی نظیر علت شکست ایمپلنت دندان، تراکم استخوان فک، مدت زمانی که از کاشت ایمپلنت می‌گذرد و … بستگی دارد.
بر اساس نوع ادغام ایمپلنت با استخوان
در مورد ایمپلنت ناموفق دو حالت ممکن است اتفاق بیفتد: ایمپلنت لق باشد یعنی با استخوان فک ادغام نشده است و ایمپلنت به استخوان فک جوش خورده است.
- خارج کردن ایمپلنت لق (Non-Osseointegrated): خارج کردن ایمپلنت دندان لق نسبتا راحت است زیرا پایه ایمپلنت به استخوان فک جوش نخورده است و آسان‌تر می‌توان آن را خارج کرد.
- خارج کردن ایمپلنت جوش خورده (Osseointegrated):علت خارج کردن ایمپلنتی که با موفقیت به استخوان فک جوش خورده است، معمولا عفونت یا موقعیت نامناسب ایمپلنت می‌باشد. خارج کردن ایمپلنت جوش خورده نسبتا سخت‌تر است و به تجربه و مهارت بیشتری نیاز دارد.
بر اساس روش‌های تکنیکی
در آوردن ایمپلنت دقیقا برعکس پروسه کاشت ایمپلنت انجام می‌شود؛ یعنی لازم است ابتدا تاج، سپس اباتمنت و در پایان پیچ ایمپلنت خارج شود. به طور کلی ۳ روش برای درآوردن ایمپلنت دندان وجود دارد.
- روش گشتاور معکوس:در این روش از یک ابزار مخصوص برای ایجاد گشتاور معکوس و خارج کردن ایمپلنت استفاده می‌شود.
- روش پیزو الکتریک:این روش درآوردن ایمپلنت توسط دستگاهی به نام پیزوالکتریک انجام می‌شود. این دستگاه دارای یک نوک مخصوص میکرو است و از انرژی مافوق صوت برای خالی کردن استخوان اطراف ایمپلنت و خارج کردن سریع‌تر آن استفاده می‌نماید.
- روش through bur: در این روش برای درآوردن ایمپلنت از دستگاهی به نام through bur استفاده می‌شود. این دستگاه با برش بخش جزئی (حدود نیم تا یک میلیمتر) از استخوان بیمار در محل کاشت و برداشتن تنش از روی ایمپلنت به خارج کردن سریع‌تر آن کمک می‌کند.
نکات و مواردی که پس از خارج کردن ایمپلنت باید در نظر داشته باشید
پس از خارج کردن ایمپلنت دندان، نکات و مواردی وجود دارد که بهتر است مد نظر قرار دهید.
گزینه‌های درمانی
پس از درآوردن ایمپلنت دندان ناموفق، چند گزینه درمانی پیش روی شماست که دندانپزشک با توجه به شرایط، یک مورد را توصیه خواهد کرد.
- استفاده از ایمپلنت جدید:اگر پس از درآوردن ایمپلنت دندان هیچ گونه عفونت و التهابی در محل جراحی وجود نداشته باشد و استخوان متراکم و کافی موجود باشد، بیمار میتواند بلافاصله پس از خارج کردن ایمپلنت، یک ایمپلنت جدید دریافت کند.
- پیوند استخوان:اگر دندانپزشک تشخیص دهد که استخوان کافی و سالم در محل جراحی وجود ندارد، پیوند استخوان را توصیه خواهد کرد. بهبودی کامل پس از انجام پیوند استخوان حدود ۴ تا ۶ ماه می‌شود و پس از این مدت می‌توانید برای دریافت ایمپلنت جدید اقدام کنید.
- عدم نیاز به درمان فوری:اگر دندانپزشک پس از درآوردن ایمپلنت متوجه شود که بافت لثه آسیب دیده و ملتهب است، حدود دو ماه زمان خواهد داد تا لثه ترمیم شود. در این مدت لازم است بیمار، بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کند و از استعمال دخانیات اجتناب نماید. کاشت ایمپلنت جدید پس از بهبودی کامل لثه انجام خواهد شد و عدم رعایت نکات مراقبتی میتواند باعث طولانی‌تر شدن زمان بهبودی و انتظار برای دریافت ایمپلنت جدید شود.
مراقبت‌های پس از عمل
رعایت نکات مراقبتی پس از عمل درآوردن ایمپلنت دندان به کوتاه‌تر شدن دوره بهبودی و کاهش درد و ناراحتی بیمار در دوره نقاهت کمک خواهد کرد.
- راهنمای دوره بهبودی: رعایت بهداشت دهان و دندان پس از جراحی درآوردن ایمپلنت، اهمیت بسیاری دارد؛ خصوصا در ۴۸ ساعت اول پس از جراحی. در صورت آسیب دیدن لثه پس از درآوردن ایمپلنت دندان، رعایت دقیق بهداشت دهان اهمیت بیشتری خواهد داشت.
- دستورالعمل‌های مراقبتی: حداقل تا یک هفته، از آن سمت دهان برای جویدن غذا استفاده نکنید. از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های داغ ، ترد و سخت خودداری نمایید. تا چند روز یک رژیم غذایی نرم را دنبال کنید.
- مدیریت درد و ناراحتی:شما در حین درآوردن ایمپلنت دندان هیچ گونه درد و ناراحتی احساس نخواهید کرد زیرا این پروسه در اغلب موارد تحت بیهوشی انجام می‌شود. اما پس از خارج کردن ایمپلنت دندان، مقداری درد و ناراحتی خواهید داشت که تقریبا به اندازه زمانی است که دندان خود را می‌کشید. درد و ناراحتی پس از درآوردن ایمپلنت دندان فقط چند روز طول می‌کشد و نباید شدید و طولانی باشد. برای تسکین درد می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه یا داروهای مسکن تجویز شده توسط دندانپزشک استفاده کنید. کمپرس سرد نیز میتواند در تسکین درد و تورم پس از جراحی موثر باشد. در صورت تشدید درد یا طول کشیدن ناراحتی بیش از ۴ روز برای بررسی بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنید.
منبع: کلینیک سریتا