در دنیای امروز که فناوری‌های پزشکی به‌سرعت در حال پیشرفت هستند، راهکارهای نوینی برای اصلاح مشکلات بینایی ارائه شده‌اند. یکی از این راهکارها، لنزهای اسکلرال هستند که نسبت به لنزهای تماسی معمولی، کاربرد تخصصی‌تری دارند. این لنزها با طراحی ویژه و اندازه‌ای بزرگ‌تر، نه‌تنها سطح قرنیه بلکه بخشی از صلبیه (بخش سفید چشم) را نیز پوشش می‌دهند. همین ویژگی باعث می‌شود که لنز اسکلرال به طور ثابت روی چشم قرار بگیرد و دید بسیار پایداری را برای فرد ایجاد کند.
بر خلاف لنزهای نرم یا سخت معمولی، این نوع لنز ها یک مخزن نازک از مایع را بین خود و سطح قرنیه حفظ می‌کنند. این لایه مایع باعث صاف شدن سطح ناصاف قرنیه شده و شکست نور را به شکل مناسب‌تری انجام می‌دهد. در نتیجه، افرادی که از مشکلات قرنیه‌ای مانند قوز قرنیه یا سایر بدشکلی‌های قرنیه رنج می‌برند، معمولاً با دیدی تار یا اعوجاج در تصاویر مواجه هستند. استفاده از لنز های نوع اسکلرال می‌تواند کیفیت دید این افراد را به‌طور چشمگیری بهبود بخشد.
یکی دیگر از کاربردهای مهم این نوع لنز ها، کمک به افرادی است که از خشکی شدید چشم رنج می‌برند. این موضوع به‌ویژه در بیمارانی با سندرم شوگرن یا افرادی که تحت درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی قرار دارند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. وجود لایه‌ی مرطوب دائمی زیر لنز، موجب افزایش راحتی و کاهش تحریک‌پذیری سطح چشم می‌شود.
فرآیند تجویز لنزهای اسکلرال به دقت زیادی نیاز دارد. این کار معمولاً توسط بینایی سنجی های مجرب و با استفاده از ابزارهای پیشرفته مانند توپوگرافی قرنیه انجام می‌شود.طراحی این لنزها به صورت کاملاً سفارشی بر اساس فرم و نیاز هر چشم انجام می‌شود تا بیشترین کارایی و راحتی برای بیمار فراهم گردد.
اگر شما از مشکلات بینایی خاصی مانند خشکی شدید چشم رنج می‌برید، این نوع لنز ها می‌توانند راه‌حلی مؤثر و ایمن برای بازگرداندن بینایی شفاف باشند.
بیماری‌ای که نباید نادیده گرفته شود
کراتوکونوس یکی از بیماری‌های چشمی با منشأ ساختاری است که معمولاً در دوران نوجوانی یا اوایل جوانی آغاز می‌شود. در این بیماری، قرنیه که در حالت طبیعی به شکل گنبدی است، به‌تدریج نازک شده و به‌سمت بیرون برآمده می‌شود. این تغییر شکل باعث به‌وجود آمدن سطحی نامنظم و مخروطی‌شکل در قرنیه می‌گردد که نتیجه آن کاهش وضوح بینایی و بروز اعوجاج در دید است.
علائم اولیه این بیماری ممکن است خفیف باشند؛ مانند تاری دید، افزایش حساسیت به نور، دیدن هاله اطراف نورها، و تغییرات پی‌درپی در نمره عینک. همین مسئله باعث می‌شود که بسیاری از افراد در مراحل اولیه بیماری به آن توجه نکنند و روند پیشرفت بیماری ادامه پیدا کند.
با پیشرفت بیماری، استفاده از عینک یا لنزهای نرم دیگر کافی نیست و فرد نیازمند درمان‌های پیشرفته‌تری می‌شود. لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز (RGP) یا لنزهای اسکلرال، انتخاب‌هایی مؤثر برای اصلاح دید در این شرایط هستند. علاوه بر اصلاح دید، روش‌هایی مانند کراس‌لینکینگ قرنیه نیز می‌توانند به تقویت ساختار قرنیه و جلوگیری از پیشرفت بیشتر بیماری کمک کنند.
در مراحل پیشرفته‌تر این بیماری که آسیب به بافت قرنیه شدیدتر شده و لنزها نیز قادر به اصلاح دید نیستند، ممکن است جراحی پیوند قرنیه توصیه شود.
نکته مهم در مدیریت این بیماری، تشخیص زودهنگام است. مراجعه منظم به اپتومتریست و انجام آزمایش‌هایی مانند توپوگرافی قرنیه، می‌تواند در شناسایی این بیماری در مراحل اولیه و جلوگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر نقش کلیدی داشته باشد.
پایه‌گذار سلامت بینایی در جامعه
اپتومتری، علمی است که نقش حیاتی در مراقبت از سلامت چشم و بینایی ایفا می‌کند. برخلاف تصور عمومی که اپتومتری را تنها در حد تجویز عینک می‌دانند، این علم گستره‌ای بسیار وسیع‌تر دارد. اپتومتری شامل بررسی دقیق وضعیت بینایی، ساختار چشم و شناسایی اختلالات چشمی در مراحل اولیه می‌شود.
اپتومتریست‌ها با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته، توانایی بررسی دقیق بخش‌های مختلف چشم از جمله قرنیه، عدسی، شبکیه و عصب بینایی را دارند. در یک معاینه کامل بینایی، اندازه‌گیری دید دور و نزدیک، بررسی حرکات چشمی، سنجش آستیگماتیسم و فشار داخل چشم انجام می‌شود. همچنین در صورت نیاز، اپتومتریست بیمار را به چشم‌پزشک ارجاع می‌دهد.
یکی از بخش‌های مهم در اپتومتری، شناسایی بیماری‌هایی مانند گلوکوم (آب سیاه)، رتینوپاتی دیابتی و دژنراسیون ماکولاست. بسیاری از این بیماری‌ها در مراحل اولیه بدون علامت هستند و تنها از طریق معاینه تخصصی قابل شناسایی‌اند. به همین دلیل، مراجعه منظم به اپتومتریست حتی در صورت نداشتن مشکل بینایی، اهمیت زیادی دارد.
با پیشرفت فناوری، دستگاه‌های نوینی مانند توپوگرافی قرنیه، OCT (تصویربرداری مقطعی از شبکیه) و پرتونگار دیجیتال به اپتومتریست‌ها کمک می‌کنند تا بررسی‌هایی بسیار دقیق‌تر از گذشته انجام دهند. این ابزارها نه تنها سرعت و دقت معاینه را افزایش می‌دهند، بلکه امکان شناسایی مشکلات پنهان را نیز فراهم می‌کنند.
در کنار جنبه درمانی، اپتومتریست‌ها نقش مهمی در آموزش بهداشت بینایی دارند. ارائه مشاوره در مورد کار با رایانه، استفاده صحیح از لنز تماسی، مراقبت‌های بینایی در کودکان و سالمندان، همگی از وظایف یک اپتومتریست حرفه‌ای هستند.
در نهایت، بینایی‌سنجی نه‌تنها علم بررسی چشم، بلکه پلی است میان پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان غیرتهاجمی بیماری‌های بینایی. مراجعه منظم به یک مرکز معتبر بینایی‌سنجی، می‌تواند تضمینی برای حفظ سلامت چشم‌ها و لذت بردن از دنیای رنگارنگ اطراف باشد.